Την περίοδο του μεσοπολέμου η άνοδος του φασισμού στην Ευρώπη οδήγησε πολλούς από τους εκπροσώπους των πρωτοποριακών κινημάτων να μεταναστεύσουν στην Αμερική. Στην Αμερικάνικη ήπειρο η ευρωπαϊκή τέχνη δεν ήταν εντελώς ξένη και η σύμπραξη των καλλιτεχνών αυτών οδήγησε στη δημιουργία νέων τάσεων που βασίζονταν στην πρωτοπορία των αρχών του αιώνα. Τα κύρια χαρακτηριστικά των τάσεων αυτών ήταν η κατάργηση των διαχωριστικών ορίων μεταξύ των τεχνών, ο αυθορμητισμός της καλλιτεχνικής δράσης, η ανάδειξη της προσωπικότητας και του ψυχισμού του καλλιτέχνη και η προσπάθεια σύνδεσης της τέχνης με την ίδια τη ζωή. Τα πρωτοποριακά κινήματα των αρχών του αιώνα στην Ευρώπη όπως του φουτουρισμού, του Ντανταϊσμού και του σουρεαλισμού αποτέλεσαν τη βάση έργων τέχνης από Αμερικανούς καλλιτέχνες που βασίζονταν σε ετερόκλητα υλικά και σε πρωτότυπες ιδέες που διακατέχονταν από αυθορμητισμό, τυχαιότητα και συμβολισμό τα οποία αποδόθηκαν με τον όρο «Happenings» (Γεγονός, Συμβάν, Δρώμενο).

Τα «Happenings» τα οποία πρωτοεμφανίστηκαν στην Αμερικάνικη ήπειρο την δεκαετία του ’50 οριοθετήθηκαν ως έργα τέχνης τα οποία χαρακτηρίζονταν από σύμπραξη των εικαστικών τεχνών με το θέατρο και τη μουσική, στα οποία κυριαρχούσαν ο αυθορμητισμός και η έμπρακτη συμμετοχή του κοινού και σκοπός των οποίων ήταν το ίδιο το κοινό να βιώσει το έργο με όλες τις αισθήσεις του όπως βίωνε την καθημερινότητα του. Η μετεξέλιξη τάσεων του πρώτου μισού του αιώνα όπως των βραδιών που διοργανωνόνταν από τα φουτουριστικά και Ντανταϊστικά κινήματα σε συνδυασμό με τις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες της μοντέρνας μεταπολεμικής ζωής, που διαμόρφωσε η τεχνολογία και οι επιστήμες, ώθησε Αμερικανούς καλλιτέχνες να αναζητήσουν νέες μορφές παραστατικών τεχνών.Μία μορφή αυτών ήταν τα «Happenings», σημαντική συμβολή στη δημιουργία των οποίων είχε ο Ντανταϊστής Γάλλος καλλιτέχνης που πολιτογραφήθηκε Αμερικανός Henri-Robert-Marcel Duchamp (1887 – 1968), ενώ τα πρώτα που διοργανώθηκαν ήταν στη Νέα Υόρκη από τον Claes Oldenburg (1929).

Στον ευρωπαϊκό χώρο παρομοίως διοργανώθηκαν καλλιτεχνικές μορφές «Happenings» στο πλαίσιο του ρεύματος «Fluxus»με κυρίαρχο εκπρόσωπο τον  Γερμανό Joseph Beuys (1921 – 1986). Τα «Happenings» στην Ευρώπη θεωρούνταν περισσότερο πολύπλοκα, εκλεπτυσμένα και ασαφή σε σχέση με αυτά που διοργανωνόταν στην Αμερική, ενώ στόχευαν ομοίως στην ευαισθητοποίηση του κοινού με την παραγωγή εμπειριών και την αμφισβήτηση δογματισμών της εποχής. Χαρακτηριστικό «Happening» του Beuys στο πλαίσιο του «Fluxus» ήταν το 1965 στην πόλη  Düsseldorf  με θέμα  «Wie man dem toten Hasen die Bilder erklärt» (Πώς εξηγεί κανείς τις εικόνες σ’ ένα νεκρό λαγό), στο οποίο ο Beuys αλειμμένος με μέλι και φύλλα χρυσού στο κεφάλι κρατά μπροστά από πίνακες ένα νεκρό λαγό στον οποίο τους εξηγεί. Τα αντικείμενα που επέλεξε ο καλλιτέχνης για τη συγκεκριμένη δράση έχουν συμβολικό χαρακτήρα και ο συμβολισμός τους ανάγεται είτε σε μυθολογικά θέματα όπως είναι ο χρυσός και το μέλι είτε σε θρησκευτικά όπως είναι ο λαγός. Επίσης σημαντικό στοιχείο της δράσης αυτής ήταν η διαδικασία της ομιλίας του Beuys προς το λαγό. Ο ίδιος θεωρούσε τον ανθρώπινο λόγο και κατ’ επέκταση τη συνομιλία, ως μέσο διατύπωσης της σκέψης που ήταν ουσιωδώς αναγκαίο για την ανάπτυξη της ανθρώπινης αντίληψης και πνευματικότητας.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

Πετρίδου B., Ζιρώ Ό., Τέχνες και αρχιτεκτονική από την αναγέννηση έως τον 21ο αιώνα, Ζωγράφου, Κάλλιπος, 2015.

Χαραλαμπίδης Α., Η Τέχνη του 20^ου αιώνα, Θεσσαλονίκη, Τόμος ΙΙΙ, USP, 1995.